Σύμφωνα με τον νευρολόγο του Harvard και νευροεπιστήμονα του Johns Hopkins Dr. Majid Fotuhi,

Ένα ζευγάρι δομές μεγέθους αντίχειρα υπάρχει βαθιά στο κέντρο του ανθρώπινου μυαλού, και είναι κρίσιμες για την αντίληψή μας και την ικανότητά μας να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε. Χάρη στο σχήμα τους, καθεμιά από αυτές τις δομές λέγεται ιππόκαμπος. Η λέξη αυτή είναι ελληνική και σημαίνει το αλογάκι της θάλασσας.

Αυτή η περιοχή του μυαλού έχει τη μοναδική ικανότητα να παράγει νέα νεύρα κάθε μέρα. Πρόσφατες ανθρωπολογικές μελέτες έχουν δείξει πως υπάρχουν/παράγονται 700 νέα εγκεφαλικά κύτταρα στον ιππόκαμπο κάθε μέρα. Οι πιο πολλοί από αυτούς τους νευρώνες δεν επιβιώνουν. Στην πρόωρη φάση χρειάζονται μεγάλη στήριξη για να επιβιώσουν, να αναπτυχθούν και να γίνουν ενεργά μέλη της κοινότητας των νεύρων του ιππόκαμπου. Έρευνα δείχνει πως έχουμε την ικανότητα να αναπτύξουμε τους νέους νευρώνες πέρα και πάνω από το αυτά τα οποία παράγει ο ιππόκαμπος και να τα κάνουμε πιο ανεπτυγμένα, πιο ώριμα και πιο δυνατά μέσα σε εβδομάδες και μήνες.

Ο καλύτερος τρόπος να παράγουμε στον ιππόκαμπο νέους νευρώνες είναι η άσκηση.

Σε μια μελέτη κατά την οποία έγινε σύγκριση μυαλών μεταξύ δύο γκρουπ ποντικιών, το γκρουπ στο οποίο είχε ανατεθεί να τρέξει (το οποίο ζούσε μέσα σε κελί με τροχό κύλισης), ανέπτυξε πιο πολλούς νευρώνες στον ιππόκαμπο σε σχέση με το γκρουπ το οποίο βρισκόταν μέσα σε ένα κλασικό κελί το οποίο δεν είχε τροχό κύλισης. Άλλες μελέτες έδειξαν πως οι άνθρωποι που ασκούνται συχνά και είναι σε καλή φυσική κατάσταση έχουν μεγαλύτερο ιππόκαμπο. Το πολύ και συχνό περπάτημα αναπτύσσει και κάνει πιο μεγάλο τον ιππόκαμπο και μειώνει τον κίνδυνο να αναπτύξει κάποιος τη νόσο Αλτσχάιμερ. Επίσης μια ακόμη μελέτη έδειξε πως όταν περπατάμε 1 μίλι την ημέρα μειώνεται ο κίνδυνος για Αλτσχάιμερ στο 48%.

Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως ο ιππόκαμπος μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς απαραίτητα να υπάρχουν νέοι νευρώνες. Οι μικροί πρόωροι νευρώνες οι οποίοι γεννιούνται κάθε μέρα έχουν την ικανότητα να γίνονται πιο ψηλοί, πιο μεγάλοι και πιο δυνατοί εφόσον λαμβάνουν πιο σωστή και υγιεινή διατροφή, πιο πολύ οξυγόνο, ένα μόριο το οποίο λέγεται BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor – Νευροτροφικό παράγοντα για τον εγκέφαλο) και διέγερση.

Κάποιοι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να αναπτύξουμε, να ωριμάσουμε και να καλλιεργήσουμε τους νευρώνες του ιππόκαμπου περιλαμβάνουν μεσογειακή δίαιτα η οποία έχει ελαιόλαδο, σολομό και άλλα τρόφιμα τα οποία περιέχουν Ω3 καλά λιπαρά και ξηρούς καρπούς. Τα Ω3 καλά λιπαρά υπάρχουν και στα υποκατάστατα ως DHA και EPA. Μια πρόσφατη έρευνά μου η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Reviews έδειξε πως τα υψηλά επίπεδα αίματος αυτών των σημαντικών λιπαρών οξέων, τα οποία είναι τα οικοδομικά υλικά των νεύρων, σχετίζονται με το μεγαλύτερο μέγεθος του ιππόκαμπου, με καλύτερη μνήμη και μικρότερο ρίσκο να αναπτύξει κάποιος Αλτσχάιμερ.

Οι ενθαρρυντικές νέες ανακαλύψεις της επιστήμης των νεύρων παρουσιάζουν αδιάσειστα στοιχεία στο πώς άλλες απλές παρεμβάσεις του lifestyle μπορούν και αυτές να μεγαλώσουν το μέγεθος του ιππόκαμπου, όπως η μείωση του στρες και ο διαλογισμός έχουν δείξει πως μπορούν να διαστείλουν τον όγκο του.

Η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας ή η πρόκληση του εγκεφάλου να μαθαίνει νέα δεδομένα είναι ένας ακόμη τρόπος για την ανάπτυξη του μέρους του μυαλού το οποίο είναι πολύ κρίσιμο για την ικανότητά μας να κρατάμε τις αναμνήσεις ζωντανές για μια ζωή και να παραμείνουμε με αιχμηρό μυαλό όσο μεγαλώνουμε.

Δυστυχώς, όσο εύκολο είναι να μεγαλώσει ο ιππόκαμπος, άλλο τόσο εύκολο είναι και να συρρικνωθεί.

Ο ιππόκαμπος μπορεί να συρρικνωθεί μέσα σε μερικούς μήνες ή και χρόνια λόγω του άγχους, μη διαγνωσμένης κατάθλιψης, παχυσαρκίας, μη ελεγχόμενου διαβήτη, καθιστικής ζωής, κακής διατροφής και εγκεφαλικών διασείσεων. Καθένας από αυτούς τους αρνητικούς παράγοντες ρίσκου έχει συνδεθεί με το μικρότερο μέγεθος του εγκεφάλου και τη μεγαλύτερη αιτία πρόκλησης της νόσου Αλτσχάιμερ μελλοντικά.

Εν κατακλείδι, για πρώτη φορά αποδεικνύεται με επιστημονικές μελέτες πως όλοι έχουμε την ικανότητα να αναπτύξουμε το μέρος του μυαλού μας το οποίο συρρικνώνεται με τα χρόνια και μας κάνει επιρρεπείς στην εμφάνιση Αλτσχάιμερ. Ένας μεγαλύτερος ιππόκαμπος μας προστατεύει ενάντια στην άνοια και στα συμπτώματά της στην ηλικία των 70 και 80 ετών. Αυτές οι συναρπαστικές ανακαλύψεις ας μας ενθαρρύνουν να κρατήσουμε το μυαλό μας υγιές και το Αλτσχάιμερ μακριά.

Dr. Majid Fotuhi, 4.11.2015
Πηγή: www.sharbrains.com (μτφρ: Αφροδίτη Τσικνιά).

• Εγκρίθηκε το πρώτο σκεύασμα για τη θεραπεία του Αλτσχάιμερ – Πώς δρα, ποιους αφορά

• Σχετίζονται τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα με την απώλεια μνήμης και το Αλτσχάιμερ;

• Πώς συνδέεται η παρακολούθηση τηλεόρασης στη μέση ηλικία με την υγεία του εγκεφάλου αργότερα

• Τι είναι η μετωποκροταφική άνοια και πώς επιβραδύνεται

• Hilfe ich werde vergesslich!

• Δρ Ίλια Θεοτοκά: Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τη μνήμη μας

• Άνοια και νόσος του Αλτσχάιμερ

• Και οι φροντιστές χρειάζονται φροντίδα!

• Επιθετική συμπεριφορά στο μεσαίο στάδιο – Πώς θα την αντιμετωπίσετε

• Ιδέες για καλύτερη επικοινωνία με ασθενείς στο μεσαίο στάδιο